බදු ගෙවන්නන් සඳහා සහන සැලසීම වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක ආණ්ඩුවේ වැඩසටහන යටතේ, 2025 අප්‍රේල් මාසයේ සිට ක්‍රියාත්මක වන පරිදි පුද්ගල ආදායම් බදු (PIT) ව්‍යුහය සඳහා සංශෝධන සිදු කිරීමට ඇමැති මණ්ඩල අනුමැතිය හිමිව තිබේ.
2023 වසරේ මුල් භාගයේ දී හඳුන්වා දුන් බදු ප්‍රතිසංස්කරණවලින් වඩාත් පීඩාවට පත්වූවන්ට සහන සලසන අතරම මූල්‍ය වගකීම් පවත්වා ගැනීම මෙම බදු ගැළපීම් සිදු කිරීමේ අරමුණ වී ඇත. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල (IMF) සමඟ කළ සාකච්ඡාවලින් අනතුරුව, පුද්ගල ආදායම් බදු ව්‍යුහය සඳහා යෝජිත සංශෝධන, ඇමැති මණ්ඩල සංදේශයක් මඟින් ඉදිරිපත් කර තිබෙන අතර, 2022 වසරේ මැද භාගයේ දී හඳුන්වා දුන් බදු ප්‍රතිසංස්කරණ, රටේ ආර්ථික අර්බුදයට ප්‍රතිචාර වශයෙන් රාජ්‍ය ආදායම ඉහළ නැංවීමේ පුළුල් උපායමාර්ගයේ අංගයකි.
ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමඟ ඇතිකරගෙන ඇති විස්තීර්ණ අරමුදල් පහසුකම් (EFF) වැඩසටහන යටතේ, 2025 වසර අවසන් වන විට දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 2.3ක ප්‍රාථමික අයවැය අතිරික්තයක් ළඟා කර ගැනීමට ශ්‍රී ලංකාව කැපවී සිටින අතර, මෙම ඉලක්කයට ළඟා වීම සඳහා 2025 වසර වන විට රාජ්‍ය ආදායම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 14ක් දක්වා ඉහළ නංවා ගැනීමට සැලකිය යුතු බදු ආදායමක් අවශ්‍ය වේ.
මූලික ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා වසරකට රුපියල් මිලියන 1.2 බැගින් වූ බදු රහිත සීමාවක්, රුපියල් 500,000 බැගින් වූ බදු පරාසයන් සහ බදු අනුපාතය සියයට 6 ක අවමයක් සහ සියයට 36ක උපරිමයක් ඇතුළත් විය. කෙසේ වෙතත්, විශේෂයෙන් මධ්‍යම ආදායම් ලබන්නන් සඳහා සහන ලබාදෙන ලෙස ඉදිරිපත් කළ ඉල්ලීම් අනුව, ශ්‍රී ලංකාව සිය මූල්‍ය ඉලක්ක සපුරාලීමට පටන් ගත් 2024 මැද භාගයේ දී ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමඟ මේ පිළිබඳ නැවත සාකච්ඡාවල නිරත වීමට ආණ්ඩුව කටයුතු කළේය.
ඒ අනුව බදු මට්ටම රුපියල් 500,000 සිට රුපියල් 720,000 දක්වා ඉහළ නංවන අතර, බදු රහිත සීමාව රුපියල් මිලියන 1.2ක් ලෙස තබාගැනීම සහ ඉහළම බදු අනුපාතය වන සියයට 36 ඇතුළුව සෑම මට්ටමකම ආන්තික බදු අනුපාත පවත්වා ගැනීමට ආණ්ඩුව යෝජනා කර තිබේ. 2017 අංක 24 දරන දේශීය ආදායම් පනත සඳහා සිදු කරන සංශෝධනවලින් අනතුරුව මෙම ගැළපීම 2025 අප්‍රේල් මාසයේ සිට ක්‍රියාත්මක කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.
බදු බර වැඩි වශයෙන් ප්‍රකාශිත බදු තීරුවල මධ්‍යයේ සිටින පිරිසට සහන සැලසීම මෙම බදු ගැළපීම මඟින් අවධානය යොමු කර තිබේ. නිදසුනක් වශයෙන්, මසකට රුපියල් 150,000ක ආදායමක් ලබන පුද්ගලයෙකුගෙන් අය කළ බදු මුදල සියයට 14 කින් අඩු වන අතර, ඉහළ ආදායම් ලබන්නන්ට වඩාත් සීමිත සහනයක් හිමි වේ. මෙම ගැළපුම මඟින් මෙරට සමස්ත ආදායමට ඇතිවන බලපෑම දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයෙන් සියයට 0.07ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇති අතර, 2025 දී වාහන ආනයන සීමා ලිහිල් කිරීමෙන් ලැබෙන ආදායම යන කරුණු සැලකිල්ලට ගනිමින් මෙම සහනය සැලසීම පිළිබඳ ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල සමඟ සාකච්ඡා කර තිබේ.
යෝජිත සංශෝධන මඟින් රාජ්‍ය මූල්‍ය විනය පවත්වා ගැනීමේ අවශ්‍යතාවය මෙන්ම විශේෂයෙන්ම මධ්‍ය ආදායම් ලබන්නන් සඳහා සහන සලසන ලෙස ජනතාව සිදුකළ ඉල්ලීම ඉටුවන බව මුදල් ඇමැතිවරයා ලෙස ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතා අවධාරණය කරයි.
